Жас түлектерге өз мамандықтарындағы тәжірибенің болмауына байланысты алғашқы жұмысын табу қиын екендігі мәлім. Сондықтан, «Дипломмен — ауылға!» жобасы мемлекет мамандықтар бойынша университетті бітірген студенттерге тиісті әлеуметтік қолдауымен жұмыс ұсынады:
- білім беру;
- денсаулық сақтау;
- әлеуметтік қамсыздандыру;
- Мәдениет және спорт;
- Ветеринарлық медицина.
Жас мамандар 100 АЕК мөлшерінде көтермелілікке ие жәрдемақы алады, олар 15 жылдық мерзімге тұрғын үй сатып алуға және салуға несие ала алады және ресми жалақының өсуіне, ауылдық елді мекендерде орналасқан әлеуметтік мекемелердің мамандарының тарифтерінің кем дегенде 25% -ын арттыра алады.
Кейін студенттер өздері тұратын және мансап құратын елдімекенді өздігінен таңдай алады. Осылайша, маман өзіне сәйкес келмейтін жағдайда, аймақта тұру ықтималдығын азайта алады.
Жастар практикасы. Бағдарлама тәжірибенің болмауына байланысты жұмыс табу қиынға соққан жастар үшін де жүзеге асырылады. Ондағы жұмыста алғашқы тәжірибеге ие болу үшін, жұмыссыз білім беру ұйымдарының түлектері оқудан өткеннен кейінгі үш жыл ішінде қатыса алады. Жастар практикасының ұзақтығы алты айға дейін. Жас мамандар ай сайын 25 АЕК жалақысын алады.
«Жасыл Ел» бағдарламасы. Бұл бағдарлама мектеп оқушылары, студенттер мен жұмыссыз жастарды маусымдық жұмыспен қамту үшін жасалған. Бағдарлама қатысушылары аймақтар мен қалаларды абаттандыру, құрылыс жұмыстарын жүргізу сынды жұмыстарға қатысады. Қалалар мен ауылдар үшін жасалып жатқан көркейту жұмыстарынан бөлек, тағы бір мақсатқа қол жеткізіледі — жастар туған жерлерінің байлығына қамқорлық жасауды үйренеді. Жұмыс көлеміне байланысты Жасыл ел жұмысшылары 30 мыңнан 150 мың теңгеге дейін жалақы алады.
«Жас кәсіпкер». Осы бағдарламаға сәйкес, жастар кәсіпкерлік негіздерін зерттейді, өз кәсіптерін ашу үшін несие немесе грант алады. Жұмыссыз жастар, жасғ көпбалалы немесе жағдайы төмен отбасылардың мүшелері осы бағдарламаға қатысушы бола алады. Сонымен қатар мүмкіндігі шектеулі адамдар да қатыса алады. Жастар кем дегенде 25 күнтізбелік күн оқиды, бітіргеннен кейін оқу және қатысу туралы сертификаттар беріледі.
«Астана, Алматы және Шымкент қалаларының жұмыс істейтін жастары үшін жалдамалы тұрғын үй». Бағдарлама атауынан көрініп тұрғандай жастарға өз пәтеріне немесе үйіне ақша жинақтай алуы үшін тұрғын үйді жалға алу мүмкіндігі беріледі. Дәл осы бағдарламаға әсіресе Астана қаласынан қатысушылар көп екен. Мұнда 2019 жылы 1050 пәтер берілді, 2020 жылы — 350, 2021 жылы — 1050 пәтер берілген.
«7-20-25» әлеуметтік бағдарламасы. Осы бағдарламаның арқасында қазақстандықтар несие берудің қол жетімді жағдайларын қолдана отырып, тұрғын үй жағдайларын жақсарта алады. Несие бойынша сыйақы мөлшерлемесі 7%, алғашқы төлем сомасы тұрғын үй құнының 20% -дан тұрады. Бағдарламаға еңбек немесе кәсіпкерлік қызметтен табысы бар, бірақ жеке тұрғын үйге иелік етпейтін кез келген Қазақстан азаматы қатысуға құқылы.
«Шаңырак» бағдарламасы (5-10-20). Бағдарлама әкімдікте тұрғын үйге кезекте тұрған азаматтар үшін жұмыс істейді. Мұнда несие мөлшерлемесі жылдық 5% құрайды, несие сомасының 10% -ы бастапқы үлес қосу қажет.
«Бақытты отбасы» бағдарламасы. Бағдарламаға көпбалалы, толық емес отбасылар немесе мүмкіндігі шектеулі бала өсетін отбасылар қатыса алады. Несие бойынша сыйақы мөлшерлемесі 2%, алғашқы жарна 10% -дан. Былтырғы жыл Қазақстан үшін өте ауыр болды. Қаңтардың қайғылы оқиғасы жастармен, мемлекеттік органдармен жұмыс істеуде көптеген қателіктер жасағанын көрсетті, нәтижесінде олар қандай мүмкіндіктер беретінін білмей қап жатқаны белгілі болды. Осыған байланысты Қасым-Жомарт Тоқаев желтоқсан айының аяғында «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік жастар саясаты мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» ҚР Заңына қол қойылды. Құжатқа сәйкес, «жастар» ұғымдарының жасы 29-дан 35 жасқа дейін, «Жастардың әлеуметтік қызметтері» және «Уақытша бос жүрген жастар» ұғымдарының тұжырымдамалары анықталды. Жергілікті атқарушы органдарға тиісті әкімшілік-аумақтық бірліктің даму басымдықтарын ескере отырып, жастарға жеңілдетілген жалдамалы тұрғын үйді дамыту және енгізу бойынша жаңа құзіреттілік ұсынылған.
Фото интернет желісінен алынды
