Шымкент қаласындағы № 8 мамандандырылған гимназияның 11 сынып оқушысы – Смайыл Мөлдір жаңартылатын энергия көзін құру тәсілі ретінде гидроэнергетикалық жүйелерге негізделген қосымша энергия өндіруді болжау және басқару ғылыми жобасын жасап шығарды.
Жас ғалым “Ғалымдар 50 жылдан кейін адамзат көміртегі отынының жетіспеушілігі проблемасына тап болады деп болжайды. Ал, 100 жылдан кейін бұл отын болмауы мүмкін. Демек біз жаңартылатын энергияға көшуіміз керек”- дейді.
Ол ғылыми жобаны қолға алғанда жартылай өткізгіш материал қабаттарының кең жолақты аймақпен және электрліктің су тамшыларымен өзара әрекеттесуі арқылы электр энергиясын өндіру мүмкіндігін зерттеп көрмекші болған. Жоба іске асқан жағдайда тұтыну үшін жеткілікті ток генерациялау мүмкіндігін тексеру және практикалық зерттеу арқылы электр энергиясын өндірудің оңтайлы жағдайларын жасауды көздейді.
–Жобада тамшылардың кинетикалық энергиясын түрлендірудің бірегей әдісіне және далалық жартылай өткізгіш құрылым мен электрет арқылы трибоэлектрлік және баллдық электр энергиясының электр энергиясына әсеріне назар аударылады. Зерттеудің негізгі аспектілеріне құрылғының жұмыс принципі, арнайы полимер бетіне (политетрафторэтилен) түсетін су тамшылары онымен әрекеттесіп, электр өрісін тудыратын, электр тогының пайда болуына әкелетін құрылғының жұмыс алгоритмі ұсынылған. Практикада жаңартылатын энергия көзі ретіндегі маңыздылығын көрсете отырып, әртүрлі салаларда әзірленген әдісті енгізу және пайдалану бойынша ұсыныстар ұсынылды. Бұл технологияны қолдану дәстүрлі энергия көздеріне тәуелділікті едәуір төмендетіп, тұрақты энергетиканың дамуына үлес қоса алады, -деді Мөлдір Смайл.
Смайыл Мөлдір Ю.П. Грязновтың жетекшілігімен гимназистердің шығармашылық тобының қатысушысы. Өткен жылы Ө.Жолдасбеков атындағы механика және математика бойынша Халықаралық жобалар байқауының жүлдегері атанған. Бүгінде Ю.П.Грязнов балалардың жұмысы мен идеясын жетілдіруді жалғастырып келеді.
